Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır? Başvuru Süreci Rehberi (2025)

• Faruk Karahan
• Hukuki Paylaşımlar
• 06/01/2025

Araç Değer Kaybı Nedir?

Trafik kazaları neticesinde, araçlarda birtakım hasarlar meydana gelmektedir. Oluşan hasar ile birlikte araçların ikinci el piyasa değeri genellikle düşer. Aracın rayiç bedelindeki bu azalma “araç değer kaybı” olarak adlandırılır. Araç değer kaybı, aracınız kazadan sonra tamir edilse bile, ikinci el piyasa değerinin eskiye göre daha düşük olmasına neden olan bir durumdur. Hukuken, aracınızın değer kaybını telafi etmek mümkündür ve bu süreçte araç sahibinden yahut sigorta şirketinden tazminat talep edebilirsiniz.

Araç değer kaybı, genellikle sigorta şirketleri tarafından tazmin edilebilen bir durumdur. Ancak, sigorta şirketlerinin bu tazminatları ödeme konusunda isteksiz olabildiği durumlar da olabilir. Bu noktada araç sahiplerinin, yasal haklarını bilmesi ve araç değer kaybı tazminatı almak için gerekli adımları doğru şekilde takip etmesi büyük önem taşır. Bu yazıda, araç değer kaybı nedir, nasıl hesaplanır, tazminat almak için hangi adımlar izlenmelidir gibi soruları detaylı bir şekilde ele alacağız. Öncelikle araç değer kaybına neden olan bir kaç faktör bulunmaktadır;

• • Kaza Sonrası Hasar: Kaza sırasında aracınızda meydana gelen hasarın türü ve büyüklüğü, değer kaybını etkiler. Örneğin, ciddi bir çarpma ya da yapısal hasar, aracın değerinde daha büyük bir azalmaya yol açar. Ayrıca, aracın motor, şasi gibi önemli parçalarındaki hasar da aracın değerini azaltır. 

• • Yedek Parça Kullanımı: Orijinal yedek parçalar yerine, daha düşük kaliteye sahip yedek parçalar kullanılması durumunda, aracın değer kaybı daha fazla olur. Orijinal parçalarla yapılan tamiratlar, aracın değer kaybını minimize eder. 

• • Aracın Durumu: Aracınız ne kadar yeni ise, o kadar fazla değer kaybı yaşar. Çünkü yeni araçların ikinci el değerleri yüksek olduğu için, herhangi bir kaza sonucunda bu araçların değer kaybı daha belirgin olur. Ancak aracınızın yaşı yüksek olsa dahi hakkaniyete uygun bir araç değer kaybı bedeli alabilmeniz mümkündür.

Araç Değer Kaybı Nasıl Alınır? 

Araç değer kaybı, tazminat hakkı doğuran bir durumdur ve bu tazminat, aracın eski piyasa değerini yeniden kazanabilmesi için araç sahibi veya sigorta şirketlerinden talep edilebilir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca bu bedelin tahsili elbette mümkündür. 

Madde 97 – (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.) 

 Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir. 

Ancak, değer kaybı tazminatının alınabilmesi için belirli adımların doğru şekilde takip edilmesi gerekir. Bu süreç, sadece sigorta şirketi ile iletişime geçmekle kalmaz, aynı zamanda ekspertiz raporları, doğru belgeler ve bazen hukuki yollarla yapılan başvuruları da(dava açmak) içerir. 

Araç Değer Kaybı Başvurusu Nasıl Yapılır? 

Araç değer kaybı başvurusu, belirli adımları takip ederek yapılmalıdır. Ancak, bu süreç çoğu zaman karmaşık ve zaman alıcı olabilir. Sigorta şirketlerine yapılan çoğu araç sahibi başvurusu reddedilmektedir. Doğrudan araç sahibinden talepte bulunulması gereken durumlar da vardır. Bu nedenle, başvuru sürecini doğru ve hukuka uygun bir şekilde takip etmek büyük önem taşır. Araç değer kaybı; 

• • Karşı aracın sigorta şirketinden veya 

• • Araç sahibinden talep edilmektedir. 

Araç değer kaybı başvurusu, genellikle sigorta şirketine yapılır.  Sigorta şirketi, kazaya karışmış araçların değer kaybını tazmin etmekle yükümlüdür. Başvuru sürecini doğru bir şekilde takip etmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz: 

Başvuru Şartları

Araç değer kaybı başvurusu yaparken dikkate almanız gereken bazı temel şartlar vardır ve bu şartlar, tazminat alma sürecinin düzgün ilerleyebilmesi için kritik rol oynar. Başvuru şartlarını doğru şekilde yerine getirebilmek, başvurunuzun kabul edilmesini sağlamanın yanı sıra, tazminat almanız için gereklidir. Başta KTK olmak üzere diğer mevzuatları da dikkate alarak başvuru şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz,

• • Kazada tam kusurlu taraf siz olmamalısınız, 

• • Kazada tam kusurlu taraf siz olmamalısınız, 

• • Aracınızda maddi hasar bulunmalıdır, 

• • Hasar meydana gelen yer için daha önce tazminat almamış olmalısınız, 

• • Karşı tarafın sigorta şirketine başvuruda bulunmalısınız, 

• • Başvurulan yola göre arabuluculuk şartını yerine getirmelisiniz, 

• • Tazminat talebinizi iki yıl içerisinde istemelisiniz. 

Araç değer kaybı talebinde bulunabilmek için, kazanın karşı tarafın kusurundan kaynaklanmış olması gereklidir. Kendi hatanızla gerçekleşen bir kazada, araç değer kaybı tazminatına hak kazanamazsınız. Eğer kazada kusurlu taraf sizseniz, tazminat hakkınız yoktur. Ancak, kazanın karşı tarafın kusurundan kaynaklanması durumunda, bu kişi veya kurum üzerinden aracınızın değer kaybı tazminatını talep edebilirsiniz.

Kaza sonrası, aracınızın onarılması için sigorta şirketinden ödeme almışsanız veya kendi cebinizden ödeme yapmışsanız, aracın onarılmış olması gerekir. Sigorta şirketi, aracınızın tamir edilmiş olmasını ve kazadan sonra aracı kullanabilecek durumda olmanızı talep eder. Bu durumda, kazadan önceki ve sonraki değer arasındaki fark hesaplanarak, sigorta şirketi tarafından bir tazminat ödemesi yapılır. Kümülatif olarak sıralanan şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Hak kaybına uğramamanız adına alanında uzman bir hukukçudan destek almanızı önermekteyiz. Aksi takdirde alacağınızı tazmin etmek konusunda problem yaşamanız çok olasıdır.

Sigorta Şirketine Başvuru Nasıl Yapılır? 

Başvurunun doğru şekilde yapılabilmesi için, öncelikle sigorta poliçenizin içeriğini gözden geçirmeniz gerekmektedir. Çünkü bazı poliçelerde araç değer kaybı teminatı yer alırken, bazılarında bu teminat bulunmayabilir. Sigorta şirketi ile iletişime geçmeden önce, aracınızın sigorta kapsamını tam olarak anlamak büyük önem taşır. Ancak sigorta teminatınız varsa, değer kaybı başvurusu sürecini başlatabilirsiniz.

Aşağıda ele alacağımız belgelerinizi hazırladıktan sonra, başvurunuzu sigorta şirketine yapabilirsiniz. Başvuru için genellikle sigorta şirketinin mail adresi veya şirket web sitesi içerisinde bulunan online bölüm ile iletişime geçmeniz gerekecektir. Sigorta şirketi, başvurunuzu aldıktan sonra belirli bir inceleme sürecine girer. Bu süreçte, aracınızın durumu ve eksper raporu dikkate alınarak, değer kaybı miktarı hesaplanır.

Sigorta şirketi, başvurunuzu kabul edip etmeme kararını verirken, başvurduğunuz sigorta poliçesindeki teminat şartlarını da gözden geçirir. Eğer poliçenizde değer kaybı teminatı varsa ve başvurunuz doğru belgelerle yapılmışsa, sigorta şirketi başvurunuzu onaylar ve ödeme yapar. Ayrıca sigorta şirketi başvurunuzu reddetme hakkına da sahiptir. Uygulamada sıklıkça sigorta şirketleri 15 gün içerisinde cevap vermemekte ve talebinizi örtülü olarak reddetmektedirler.

Değer Kaybı Başvurusu için Gerekli Belgeler Nelerdir?

Sürecin sağlıklı bir şekilde işlemesi ve tazminatın alınabilmesi için, başvuru sırasında gerekli olan belgelerin doğru ve eksiksiz bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır. Araç değer kaybı başvurusu için gerekli belgeler, başvurunun kabul edilmesi ve tazminatın hesaplanması açısından kritik bir rol oynar.

Bazı belgeler, genel olarak her başvuruda istenen ve araç değer kaybı talebinin işleme alınabilmesi için zorunlu olan belgelerdir.

• • Sigorta Poliçesi; Sigorta poliçesinde araç değer kaybı teminatı olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer aracınızda bu teminat bulunuyorsa, başvuru yaparak değer kaybı tazminatını alabilirsiniz. Bu poliçede, aracın kasko veya trafik sigortası kapsamındaki durumuna göre değer kaybı teminatı yer alabilir. Sigorta poliçesi, başvuruyu yapan kişinin sigorta sahibi olduğunu ve aracının teminatlı olduğunu gösteren resmi bir belgedir. Bu belgeyi başvuru sırasında sigorta şirketine sunmanız gerekecektir.  

• • Araç Ruhsatı ve Kimlik Fotokopisi; Başvurunun işleme alınabilmesi ve ödeme yapılabilmesi için, aracın sahibi ve aracın tescil bilgileri sigorta şirketi tarafından doğrulanmalıdır. Bu nedenle, ruhsat ve kimlik fotokopisi gibi belgelerin eksiksiz olması gerekir. 

• • Kazaya Ait Tespit Tutanağı; Tutanakta yer alan kaza detayları ve tartışmasız sorumluluk belirlemesi, başvurunuzun doğru ve geçerli olmasını sağlar. Eğer kazanın sorumluluğu belirli değilse, sigorta şirketi başvuruyu reddedebilir veya süreci uzatabilir. Bu nedenle, kazanın polis raporuyla doğrulanmış olması önemlidir. 

• • Aracın Fotoğrafları ve Tespit Belgesi, Kaza sonrası aracınızda oluşan hasarların detaylı bir şekilde fotoğraflanması, sigorta şirketine bu hasarları kanıtlayarak başvurunuzun kabul edilmesini sağlar. Fotoğraflar, aracın hangi bölümlerinin hasar aldığını ve hasarın büyüklüğünü göstermek açısından önemlidir. 

• • Eksper Raporu; Bağımsız kişilerden oluşan eksperler, aracınızın kaza sonrası durumunu titizlikle değerlendirir ve aracın piyasa değerindeki kaybı hesaplar. Rapor, sigorta şirketine sunulduktan sonra ödeme miktarı belirlenir. Eksper raporunun güvenilir ve doğru olması, başvurunuzun hızlı bir şekilde sonuçlanabilmesi için kritik öneme sahiptir. 

Başvurunuzun sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için bu belgeleri eksiksiz olarak hazırladığınızdan ve doğru bir şekilde sunduğunuzdan emin olmalısınız. Bu belgeler, sigorta şirketinin başvurunuzu hızlı ve doğru bir şekilde değerlendirmesini sağlar. 

Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Eksper raporu, araç değer kaybı hesaplaması sürecinde en önemli adımdır. Bağımsız bir eksper, aracınızın değer kaybını hesaplamak için detaylı bir inceleme yapar. Eksper, aracın kazadan önceki ve sonraki değerini belirlerken, aşağıda bahsedeceğimiz tüm faktörleri dikkate alır. Ayrıca, raporunda aracın kaza sonrasında ne kadar değer kaybettiğini ve bu kaybın ne kadarının tazmin edilebileceğini belirtir. 

Eksper tarafından hazırlanan rapor, sigorta şirketine teslim edildikten sonra, tazminat miktarı belirlenir ve araç sahibine ödeme yapılır. Raporun doğruluğu, tazminat sürecinin düzgün işleyebilmesi için kritik öneme sahiptir. Eksper raporu hatalı veya eksik olursa, başvurunuz reddedilebilir ya da ödeme miktarı düşürülebilir. Bu durumda dava yoluna yahut Sigorta Tahkim Komisyonuna gitmeniz gerekmektedir.  Hesaplama formülü ise şu şekildedir;

Toplam Değer Kaybı = Aracın Rayiç Değeri x Baz Değer Katsayısı x Kullanılmışlık Durum Kat Sayısı x Hasar Durum Katsayısı

Formül çerçevesinde yapılan tespitte; araç değer kaybı hesaplaması, birçok faktöre dayalı teknik bir süreçtir. Kaza türü, aracın durumu, yaşı ve kilometresi gibi unsurlar, değerin ne kadar kaybolduğunu belirler. Hesaplama sürecinde doğru bir eksper raporu almak ve yukarıda belirtilen tüm faktörleri göz önünde bulundurmak, doğru tazminatın alınabilmesi için oldukça önemlidir. Eğer araç değer kaybı tazminatına başvuruyorsanız, sürecin her aşamasında dikkatli olmalı ve gerekirse profesyonel bir yardım alarak başvurunuzu güçlendirmelisiniz

Araç Değer Kaybı Davası

Bazı durumlarda Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurmak yerine dava yoluna gitmek kişilerin lehine olmaktadır. Araç değer kaybı talebi mahkemeler nezdinde daha sağlıklı incelenecektir. Sizi mağdur etmeyecek tazminat tutarını almak için bu yola başvurmanız gerekebilmektedir. Asıl olarak araç değer kaybı bedelini talep edeceğiniz mahkemeler Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Ancak sigorta şirketine dava açmanız halinde Asliye Ticaret Mahkemeleri görevli olacaktır. Mahkeme yoluna başvuru süreci daha uzun olmakla birlikte daha sağlıklı sonuç alınabilmesi açısından önem teşkil etmektedir. Aracınızda oluşan hasar miktarı ve sigorta şirketi ile müzakereleriniz sonucunda bu yola başvurmanız gerekebilecektir.

Bu yazımız da ilginizi çekebilir;

Kira Tespit Davası

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Araç değer kaybı bedelini kim öder?

Araç değer kaybını, kazada sorumlu olan kişinin sigorta şirketi öder. Sigorta şirketi yahut araç sahibi tarafından değer kaybı bedeliniz tazmin edilmelidir. Eğer sigorta şirketi bu tazminatı reddederse, araç sahibi araç değer kaybı davası açarak tazminat talep edebilir.

2. Araç değer kaybı tazminatını kim alır?

Araç değer kaybı tazminatını, kazada sorumlu olan kişinin sigorta şirketi üzerinden araç sahibi veya aracın sigortalı olduğu kişi alabilir. Eğer kaza nedeniyle bir başkasının sorumluluğu varsa ve kazaya karışan aracın sigortası yeterliyse, o kişi de tazminat alabilir. Ancak, araç sahibinin doğrudan sigorta şirketinden tazminat alma hakkı vardır.

3. Araç değer kaybı tazminatını almak için ne kadar süre var?

Araç değer kaybı talebinizi sigorta şirketi 15 gün içerisinde yanıtlamalıdır. Bu süre içerisinde sigorta şirketi geri dönüş yapmayarak başvurunuzu reddedebilir. Tahmin başvurusu ortalama 4-6 ay sürmektedir. Dava yoluna gittiğinizde ise bu süreç 1 yılı bulabilmektedir.

4. Araç değer kaybı başvurusunda görevli ve yetkili mahkeme nedir?

Araç değer kaybı başvurusu ve davalarında, ticaret mahkemeleri veya asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme ise sigorta şirketinin muamele merkezinin bulunduğu yer ile karşı tarafın ikametgah yeridir.

5. Araç değer kaybı başvurusu zamanaşımı süresi nedir?

Araç değer kaybı başvurusu için zamanaşımı süresi, kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl olarak belirlenmiştir. Bu sürenin geçmesi halinde, tazminat talebi yapılması mümkün olmayabilir. Genel zamanaşımı süresi ise 10 yıldır. Bu nedenle başvuruyu geçirmemek önemlidir.

6. Araç değer kaybı sigorta tahkim komisyon ücreti ne kadardır?

Sigorta tahmin komisyon başvuru ücreti her yıl güncellenmekle birlikte 2025 itibariyle,

• •  5.000 TL’ye kadar olan başvurularda; 320 TL,

• • 5.000 TL – 10.000 TL arası; 715 TL,

• • 10.000 TL – 50.000 TL arası; 1030 TL,

• • 50.000 TL üstü başvurular; uyuşmazlık tutarının %1.5’i kadardır.